Wednesday
25 Mayพบแสงสว่างออกมาจากหลุมดำมวลมหาศาล!
หลุมดำนั้นเปรียบเสมือนสัตว์ร้ายจอมเขมือบที่จะกลืนกินทุกอย่างในจักรวาล เราเชื่อกันมาตลอดว่ามันดูดกลืนทุกอย่างเข้าไปตลอดเวลา ทว่าในสัปดาห์นี้เรากลับพบข้อยกเว้นบางประการ นั่นคือ JPL (Jet Propulsion Laboratory) หน่วยงานหนึ่งในองค์การ NASA ได้ออกมาประกาศว่ามีบางสิ่งบางอย่างที่มีขนาดใหญ่และเปล่งแสงสว่าง หลบหนีออกมาจากหลุมดำได้ ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่เคยมีการค้นพบมาก่อนหน้านี้!
บางสิ่งบางอย่างที่แปลกประหลาดเกิดขึ้นที่หลุมดำ Mrk 335 เป็น “หลุมดำมวลยิ่งยวด” (Supermassive Black Hole) คือหลุมดำที่มีมวลมหาศาลกว่าดวงอาทิตย์ของเราหนึ่งล้านถึงหนึ่งแสนล้านเท่า ซึ่งมีอำนาจมหาศาล อยู่ทางกลุ่มดาวเพกาซัส ห่างจากโลก 324,000,000 ปีแสง ซึ่งในขณะนี้มีกล้องโทรทัศน์ของ NASA เพียงสองตัวที่สามารถรับภาพของมันได้ คือกล้อง Nuclear Spectroscopic Telescope Array (NuSTAR) และกล้อง Swift
ก่อนหน้านี้หลุมดำ Mrk 335 อยู่ในอวกาศอย่างสงบ ไม่มีสิ่งใดผิดปกติ จนปี 2007 มันเริ่มจางลงไปจนแทบสังเกตไม่ได้ แต่นักดาราศาสตร์ได้พบการปะทุบางอย่างของหลุมดำ และในเดือนกันยายน 2014 กล้อง Swift ได้จับภาพว่ามีประกายแสงขนาดใหญ่จากหลุมดำในครึ่งแรก และเมื่อกล้อง NuSTAR โปรแกรมตนเองให้จับภาพไปในทิศทางเดียวกัน ก็สามารถจับภาพประกายแสงและการระเบิดของบางอย่างออกมาจากหลุมดำได้ในครึ่งหลัง
เมื่อมีวัตถุใดในอวกาศเคลื่อนสู่ “ขอบฟ้าเหตุการณ์” หรือขอบหลุมดำโบราณมวลมหาศาลนี้ จะสูญเสียพลังงานและแรงโน้มถ่วงของตนเอง และเจ้าหลุมดำนี้ยังมีคุณสมบัติอื่นๆ เช่น “โคโรนา” แม้จะไม่ทราบสาเหตุการกำเนิดแน่ชัด แต่มันคือพลาสม่าพลังงานสูงที่สร้างรังสี X – RAY ก๊าซและฝุ่นที่เคลื่อนตามการหมุนรอบตนเองและดูดสิ่งต่างๆ ของหลุมดำ มันคือกลุ่มเมฆที่มีอุณหภูมิหลายล้านองศาซึ่งอยู่บริเวณนอกขอบฟ้าเหตุการณ์ของหลุมดำ และเป็นสิ่งที่ทำให้เราสามารถสังเกตหลุมดำได้
ทว่าแสงสว่างที่พบนั้นออกมาบริเวณรอบจากหลุมดำ ไม่ใช่บริเวณขอบฟ้าเหตุการณ์ สันนิษฐานว่าอาจเป็นโคโรนาอีกรูปแบบหนึ่ง คือรูปแบบที่เรียกว่า “Lamppost” ทว่าสาเหตุการเกิดก็ยังคงเป็นปริศนา
Photo by : NASA/JPL-Caltech
ที่มา : http://www.vcharkarn.com/vnews/503498